Wat ik in dit artikel met jullie wil delen, geeft een verklaring aan bovenstaand welgekend fenomeen. 

Laat mij het brein even vergelijken met een computer, waarbij onze hersenen de hardware zijn. Ons brein is dan een grote informatieverwerkende machine waarvoor we allemaal softwareprogramma’s hebben geïnstalleerd. Deze software bestaat uit netwerken van neuronen (zenuwcellen) die verbinding maken met andere neuronen om informatie over te dragen. Dit heet een neurale verbinding. Dit zorgt ervoor dat we onbewust, op een geprogrammeerde manier, iets kunnen doen. Denk aan autorijden of eender welke handeling die je dagelijks uitvoert. We hebben dus een programmaatje aangemaakt zodat we zo weinig mogelijk tijd en energie verbruiken om iets te kunnen doen. We hebben het als het ware geautomatiseerd. 

Deze neurale paden vertegenwoordigen onze emoties, acties en gedachten . 

Hoe meer we een neurale verbinding gebruiken, m.a.w hoe meer we iets doen, denken of voelen hoe sterker de verbinding wordt. Je zou als het ware kunnen zeggen dat er een koperdraad rond de verbinding is waardoor de geleiding nog sneller en sterker is. De informatieoverdracht van de ene neuron naar de andere verloopt daardoor razendsnel en kost ons dus weinig energie.

Interessant om te beseffen is dat 95% van wat we dagelijks doen, dénken en voelen via deze geautomatiseerde patronen gaat.  We denken zoveel, zijn van zoveel zaken overtuigd zonder dat we er ons bewust van zijn. We doen zoveel handelingen op een dag zonder dat we daar bewust over moeten nadenken. Wat in feite een prachtige eigenschap is van ons brein. Beeld je in dat je bewust zou moeten nadenken over hoe je je tanden poetst of hoe je je vork in je mond moet steken e.d. We zouden niet zoveel gedaan krijgen op een dag, vrees ik…

Al die gewoontes die we liever willen afleren zijn dus onbewuste, geautomatiseerde processen. We worden dus voor 95% van de dag gestuurd door deze onderbewust programma’s. Het zijn super sterke neurale verbindingen, met als het ware een sterke koperdraad rond. Het zijn banen die zo veel bewandeld zijn, dat ons brein automatisch die weg zal inslaan om de handeling uit te voeren. 

Bijgevolg, als we iets anders willen doen/denken dan die geautomatiseerde sterke neurale verbinding, moeten we heel bewust telkens ervoor kiezen om een andere neurale verbinding te gebruiken. We moeten ons brein dwingen om een andere weg te nemen die nog niet zoveel bewandeld is. Dat kost dus veel energie. 

Geen wonder dus dat het zo moeilijk is om onszelf nieuw gedrag eigen te maken. Onze natuur wil namelijk altijd de weg die het minst energie kost. Het kiest dus liefst voor de meest bewandelde, sterkste verbindingen. Het is dan ook niet vreemd dat we met z’n allen eeuwenlang ervan overtuigd waren dat ons brein niet te veranderen valt. Gelukkig is dat pertinent niet waar. Sterker nog, ons brein verandert de hele dag.

Het vermogen van het brein om te veranderen heet neuroplasticiteit. 

Neuroplasticiteit is het vermogen van de hersenen om getraind te worden, zich aan te passen, nieuwe verbindingen aan te maken en bepaalde verbindingen minder te gebruiken.  Kortom, het is de reden dat we nieuwe dingen kunnen leren. 

Wanneer een bepaalde groep neuronen nieuwe impulsen afgeeft, gaan deze neuronen samenwerken: ze maken een nieuwe baan aan. Zo ontstaan er als het ware nieuwe wandelpaden in je brein: een nieuwe gewoonte wordt ontwikkeld.

Je brein werkt graag zo efficiënt mogelijk, verbruikt het liefst zo min mogelijk energie. Het gaat dus de voorkeur hebben voor de verbindingen waarvan de koperdraad het sterkst is. Met andere woorden die zaken waar je veel aandacht aan besteedt, veel doet, herhaalt, oefent. Deze nieuwe verbindingen staan dus voor nieuwe gewoontes, nieuwe vaardigheden…. 

Neurons who fire together, wire together.

In dit filmpje wordt de essentie van neuroplasticiteit nog eens mooi samengevat.